Jak rozpoznać martwy ząb? Kiedy lepiej leczyć, a kiedy wyrwać?
Spis Treści
Co to znaczy, że ząb jest martwy?
Martwica zęba jest złożonym stanem patologicznym, który charakteryzuje się utratą żywotności miazgi zęba, czyli bogato unaczynionej i unerwionej tkanki. Warto zaznaczyć, że proces ten przebiega stopniowo i musi trwać dłuższy czas, aby doszło do całkowitego obumarcia miazgi. Martwica zęba często we wstępnej fazie nie wykazuje żadnych objawów, natomiast w miarę postępowania ząb staje się coraz bardziej wrażliwy na różne bodźce. Zwłaszcza w nocy może wystąpić intensywny, pulsujący ból.
Martwica miazgi sprawia, że ząb jest niedostatecznie odżywiony i dotleniony, co prowadzi do jego osłabienia i zwiększa podatność na uszkodzenia, takie jak złamanie czy ukruszenie. Zaburzeniu ulega także możliwość rejestracji bodźca na ból. Warto zaznaczyć, że martwica może obejmować część lub całość miazgi. Stanowi ona ognisko infekcji, które jest zagrożeniem dla otaczających tkanek.
Jakie są przyczyny powstania martwego zęba?
Powodów pojawienia się u pacjenta martwego zęba jest kilka. Za jedną z najważniejszych przyczyn przyjmuje się próchnicę, która rozwinęła się w wyniku nieprawidłowej higieny jamy ustnej. Zaniedbanie leczenia próchnicy prowadzi do powstawania ubytków, które mogą doprowadzić do zainfekowania miazgi zębowej, czego konsekwencją jest pojawienie się zgorzeli miazgi.
Zdaniem eksperta
Warto jednak zaznaczyć, że zanim ząb obumrze, mija kilka miesięcy. Dlatego nie należy zapominać o regularnych kontrolach w gabinecie stomatologicznym. Demineralizacja szkliwa przez bakterie próchnicze prowadzi do tworzenia się ubytków, które nieleczone mogą skutkować pojawieniem się martwicy.
Do przyczyn martwicy zęba niezwiązanych z próchnicą można zaliczyć:
- zębiaki,
- urazy mechaniczne zęba, takie jak pęknięcia, złamania, uderzenia powodujące zaburzenie przepływu krwi w miazdze,
- źle przeprowadzone leczenie stomatologiczne,
- przyjmowanie niektórych leków.
Jakie są objawy martwego zęba? Jak rozpoznać?
Obumieranie zęba to proces, który nie następuje z dnia na dzień. Zwykle trwa dłuższy czas, a do najczęściej występujących objawów zaliczamy:
- ciemniejszy kolor zęba – od żółtego, poprzez żółtobrązowy aż do czarnego.
- pojawienie się opuchlizny, która spowodowana jest stanem zapalnym,
- matowienie szkliwa,
- ropa w okolicy dziąseł,
- zwiększona nadwrażliwość zębów na zimne i ciepłe jedzenie,
- pulsujący ból, który pojawia się zwłaszcza w pozycji leżącej.
Występowanie powyższych objawów oraz stopień ich nasilenia zależy od zaawansowania martwicy. Stomatolog w celu określenia stanu miazgi zęba może posłużyć się czynnikami drażniącymi funkcjonujące naczynia, które wyślą do układu nerwowego impuls bólowy. Badania mające na celu sprawdzenie żywotności zęba, odbywają się poprzez wykorzystanie:
- testu z pulpometrem,
- rozgrzanej gutaperki,
- chlorku etylu,
- zgłębnikowania.
Specjalista może stwierdzić całkowitą martwicę zęba, jeśli pacjent z powodu zniszczonych receptorów nie odczuwa bólu. W diagnostyce także niezbędne może być wykonanie zdjęcia RTG zębów.
Co oznacza ból martwego zęba?
Mogłoby się wydawać, że martwy ząb nie powinien powodować dolegliwości bólowych. Taka sytuacja ma najczęściej miejsce na początkowym etapie martwicy. U wielu pacjentów z czasem pojawia się charakterystyczny pulsujący ból, który potrafi utrudnić codzienne funkcjonowanie. Warto jednak podkreślić, że nie ma reguły w tym zakresie i nie u każdej osoby pojawiają się dolegliwości bólowe.
Kiedy stan zapalny w systemie kanałów zębowych przenika poza wierzchołek korzenia, może to prowadzić do ostrego zapalenia tkanek okołowierzchołkowych. W takiej sytuacji pacjent często doświadcza bólu podczas gryzienia, a ząb wydaje się być „wysadzony” z miejsca. W reakcji na to może wystąpić obrzęk zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz jamy ustnej, a w ekstremalnych przypadkach uformować się ropień.
Czy martwy ząb można leczyć?
W sytuacji, gdy dentysta stwierdzi u nas ząb pozbawiony żywej miazgi, zaproponuje nam leczenie kanałowe. Zabieg ma na celu usunięcie martwej i zainfekowanej miazgi, dezynfekcję kanału korzeniowego i jego wypełnienie materiałem, który zapobiega ponownemu zakażeniu.
W pewnych przypadkach, jeżeli ząb jest znacznie osłabiony lub uszkodzony, może być konieczne zastosowanie korony czy innego rodzaju rekonstrukcji, aby przywrócić jego strukturalną integralność i funkcjonalność. Istotne jest również monitorowanie i ocena przebiegu gojenia oraz reakcji tkanek na leczenie. Pozwala to na wczesne wykrywanie ewentualnych komplikacji. Dzięki zastosowaniu odpowiednich technik, jak leczenie kanałowe z zastosowaniem mikroskopu, możliwe jest zachowanie i utrzymanie zęba z martwicą miazgi w stanie funkcjonalnym przez dłuższy czas.
Kiedy konieczna jest ekstrakcja martwego zęba?
Zmiany zapalne, które dotyczą miazgi zęba, nie są bezpośrednim wskazaniem do jego usunięcia przez chirurga stomatologicznego. Dentysta zawsze w pierwszej kolejności stara się uratować ząb, a jego ekstrakcja jest ostatecznością. W sytuacji, gdy ułożenie korzeni uniemożliwia wykonanie leczenia kanałowego, specjalista może zdecydować się na usunięcia jednego z korzeni wraz z częścią korony (hemisekcja), usunięcie jednego z korzeni (radisekcja) lub w trudnych przypadkach na wyrwanie zęba.
Konieczność ekstrakcja zęba martwego zachodzi, gdy zmiany w tkankach są tak rozległe, że leczenie kanałowe nie zapobiegnie dalszemu rozprzestrzenianiu się stanu zapalnego.
Wybielanie martwego zęba
U wielu pacjentów w wyniku martwicy miazgi występują przebarwienia zęba. Mogą one pojawić się kilka miesięcy po leczeniu kanałowym lub nawet po kilku latach. W takiej sytuacji warto przeprowadzić wybielanie martwego zęba, aby przywrócić atrakcyjny uśmiech. Zabieg przeprowadzany jest w gabinecie dentystycznym, a do wyboru jest kilka metod.
Więcej na ten temat można przeczytać w poradniku na naszym blogu: Jakie są sposoby wybielania martwych zębów? Poznaj możliwe rozwiązania