Aparaty ruchome, zwane również aparatami wyjmowanymi, stosuje się w celu korygowania lekkich wychyleń zębów, a nie poważnych wad zgryzu. Ich zaletą jest to, że pacjent może je samodzielnie zdejmować. Aparaty ruchome stosowane są najczęściej u dzieci, szczególnie tych posiadających jeszcze zęby mleczne. Dzięki rozpoczęciu leczenia aparatem ruchomym w młodym wieku pacjent często ma szansę uniknąć noszenia aparatu stałego. Skuteczność leczenia aparatem ruchomym zależy przede wszystkim od ścisłej współpracy z lekarzem ortodontą i stosowaniem się do jego zaleceń.
Rodzaje aparatów ruchomych
Płytka Schwarza
Płytka Schwarza to aparat wyjmowany, aktywizujący wzrost kości na szerokość, dzięki czemu poszerza górne i dolne łuki zębowe. Tego typu leczenie można zastosować przed zakończeniem skoku wzrostowego dziecka. Ortodonta decyduje o regulacji płytki, zależnie od postępów leczenia.
Aktywator
Aktywator jest metodą wczesnego leczenia ortodontycznego. To aparat ruchomy umożliwiający przesunięcie wyżynających zębów do wskazanych miejsc w łukach zębowych (wykorzystuje do tego naturalną siłę mięśni pacjenta) i ukształtowanie prawidłowego zgryzu. Równie istotne jest to, że takie wczesne leczenie to profilaktyka wystąpienia wad w przyszłości.
Twin Block
Aparat Twin Block tworzą dwie płytki, górna i dolna, z których jedna dopasowana jest do szczęki, druga – do żuchwy. Działają razem, aby korygować zgryz i przesunąć żuchwę do przodu. Aby osiągnąć zamierzony efekt, pacjent powinien nosić aparat nieustannie, jedynie z przerwami na mycie zębów i czyszczenie aparatu. Również uprawianie dynamicznych sportów jest wskazaniem do jego wyjęcia. Pacjenci często zgłaszają zwiększone ilości śliny oraz pewne utrudnienia w artykulacji. Niezmiernie ważne jest, aby po każdym posiłku umyć dokładnie aparat i zęby. To bardzo istotna reguła przy stosowaniu aparatów wyjmowanych – czysty aparat na czyste zęby
Trainer™
U dzieci, które mają jeszcze zęby mleczne, często stosuje się aparaty PRE-Orthodontic TRAINER™. Dziecko powinno go założyć na całą noc i jedną godzinę w ciągu dnia przy zamkniętych ustach. Leczenie polega na oddziaływaniu na mięśnie jamy ustnej, co wpływa na poprawę kształtu łuku zębowego i prawidłowe ustawienie zębów (większość standardowych aparatów działa przez nacisk wprost na zęby i wyrostek zębodołowy).
Expander lub Hyrax
Aparaty te zalecane są tym pacjentom, u których szczęka jest zbyt wąska w stosunku do żuchwy lub kiedy górne zęby są zbyt mocno stłoczone. Umożliwia poszerzenie szczęki (poprzez stopniowe rozkręcanie aparatu) i rozluźnia szew podniebienny.
Płytka Hassa
Płytka Hassa działa w sposób zbliżony do aparatu Hyrax – służy do poszerzenia górnego łuku zębowego. Od aparatów Hyrax i Expander odróżniają ją dodatkowe elementy.
Pendulum
Pendulum to aparat stały, mocowany do zębów przedtrzonowych, stosowany do dystalizacji, czyli przemieszczenia zębów trzonowych do tyłu. Pacjent nosi aparat przez około 3-6 miesięcy (czasem do 9 miesięcy). Pendulum może powodować pewne problemy z poprawną wymową i ból przesuwanych zębów. Przy stosowaniu tego aparatu bardzo duże znaczenie ma staranna higiena jamy ustnej oraz przestrzeganie zaleconej diety (np. rezygnacja z gumy do żucia i ciągnących cukierków oraz pokarmów twardych). Zalecane jest także częste płukanie ust płynami antyseptycznymi.
Quad Helix
Aparat Quad Helix mocowany jest do górnych zębów trzonowych za pomocą dwóch pierścieni oraz dwóch lub czterech sprężyn. Elementy te rozszerzają łuk zębowy, aby zrobić miejsce stłoczonym zębom. Quad Helix najczęściej wykonany jest ze stali nierdzewnej. Ortodonci stosują go w uzębieniu mieszanym lub stałym.
